Steeds meer kinderopvangorganisaties werken samen met onderwijsinstellingen in een brede school of integraal kindcentrum (IKC). Een mooie kans om gezamenlijk te werken aan een gezonde leefstijl. Hoe zorgt u ervoor dat de verschillende werkwijzen op elkaar aansluiten? Hoe creëert u een doorgaande lijn voor een gezonde leefstijl?
De programma’s Gezonde Kinderopvang en Gezonde School ondersteunen de kinderopvang en scholen bij hun werk aan de gezonde leefstijl van kinderen. De aanpak en werkwijze zijn op elkaar afgestemd waardoor een doorlopende lijn ontstaat; wat begint op de kinderopvang krijgt een vervolg op de basisschool. In de regio Gelderland-Zuid wordt hier hard aan gewerkt. Ans Nieuwenhuis, Brede School-coördinator Nijmegen: “Als je kinderen en ouders bewust wilt maken van een gezonde leefstijl, dan is het belangrijk dat zij steeds dezelfde boodschap horen. Op de kinderopvang, op school en op de bso. Hiermee wordt het voor hen vanzelfsprekend dat in elke omgeving aandacht voor een gezonde leefstijl is.”
Verbinding zoeken
Het is nu nog niet vanzelfsprekend dat kinderopvangorganisaties met Gezonde Kinderopvang en Gezonde School gezamenlijk aan de slag gaan. Nieuwenhuis (links op foto): “Daarom is het belangrijk om elkaar op te zoeken. Als Brede School-coördinator breng ik kinderopvangorganisaties, scholen, de wijk, ouders en samenwerkingspartners met elkaar in contact. Samen met het kernteam Brede school* bekijken we de mogelijkheden voor een doorgaande lijn. Sylvia Meijer, Gezonde School-adviseur GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst) Gelderland-Zuid, adviseert en ondersteunt ons hierbij.”
Meijer: “In onze regio zijn veel brede scholen. Samen met alle betrokken partijen bekijken we welk leefstijlthema we oppakken. Om structureel en effectief te werken aan gezondheid op de kinderopvang en op school, werken we aan de pijlers: educatie, beleid, omgeving en signaleren. Voor een doorgaande lijn is het makkelijk en wenselijk om bij een thema zoals Relaties en seksualiteit ook de bso te betrekken. Het is toch vreemd als kinderen in groep 7/8 lessen krijgen over seksualiteit, terwijl medewerkers op de bso daarvan niet op de hoogte zijn?”
Werk vanuit een analyse
Nadat de verbinding tussen verschillende partijen is gelegd, volgen drie fasen: voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Deze fasen staan zowel bij Gezonde Kinderopvang als Gezonde School centraal. Nieuwenhuis: “We kijken bij de eerste fase naar wat in de wijk nodig is. Met welke gezondheidsproblematiek hebben we te maken?” Gezonde School-adviseur Meijer vult aan: “De kindermonitor van de GGD is een mooie onderlegger om samen uitkomsten te duiden. Zo zien we bijvoorbeeld dat problemen van kinderen van 0-4 jaar zich uitvergroten in de leeftijdsfasen daarna. Prestatiedruk, de veelheid aan keuzes en de komst van sociale media hebben het leven van kinderen en jongeren ingrijpend veranderd. Met deze informatie kunnen we gerichter aan de slag.”
Samen een thema kiezen
Na de voorbereiding volgt de uitvoering. In deze fase maak je de keuze voor een gezondheidsthema. Meijer: “Samenwerking tussen kinderopvang en school is niet altijd vanzelfsprekend. Op inhoud zoals op een gezondheidsthema lukt dit vaak wel. Bijvoorbeeld door samen een teamtraining te geven over de seksuele ontwikkeling van het kind. Of een gezamenlijke ouderbijeenkomst over een thema. Bovendien is het stimuleren van ouders dé sleutel om draagvlak te creëren.”
Een gezonde leefstijl komt tot bloei
Het werken aan een doorgaande lijn heeft in Gelderland-Zuid al veel opgeleverd. Meijer: “Gedragsverandering heeft een lange adem nodig. Daarom is het van belang dat kinderen hun hele leerloopbaan dezelfde boodschap krijgen. Want jong geleerd is oud gedaan.” “Nieuwenhuis: “Het zijn ingewikkelde processen, maar stap voor stap kom je er wel. De samenwerking is intensief, we hebben korte lijnen en ouders weten ons te vinden. Ik hoop dat wij met het kernteam Brede School een steentje bijdragen aan een gezonde leefstijl voor kinderen. We hebben een zaadje geplant en dat komt nu mooi tot bloei.”
*Het kernteam Brede school bestaat uit de directeuren van de betrokken basisscholen, de managers van kinderopvang KION, Bindkracht 10 (Welzijnsorganisatie) en Gezonde School-adviseur Sylvia Meijer.
Maakt uw kinderopvangorganisatie of school deel uit van een brede school of een kindcentrum? Werk dan samen aan een doorgaande lijn Gezonde Kinderopvang en Gezonde School voor een gezonde leefstijl. Denk aan gezamenlijk:
- een visie op gezondheid en gezonde leefstijl formuleren binnen de brede school of het kindcentrum.
- het beleid rondom Gezonde Kinderopvang en Gezonde School laten aansluiten en gezamenlijk prioriteiten stellen.
- optrekken in de samenwerking met andere partners in en om het netwerk van de brede school.
- inrichten van de gemeenschappelijke buitenruimte met oog voor gezondheid.
- te werken aan een gezondheidsthema.
- Maak zichtbaar dat je als kinderopvang of als school werken aan een gezonde leefstijl belangrijk vindt.
- Werk samen met de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst). Zij hebben veel ervaring met de aanpak Gezonde School en kunnen een rol spelen bij het neerzetten van de doorgaande lijn.
Persoonlijk advies?
Neem contact op met een van de ambassadeurs Gezonde Kinderopvang of de Gezonde School-adviseur van de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst) in uw regio.